Η σύγχρονη ζωή είναι γεμάτη από ποικίλα ερεθίσματα και περισπασμούς — ειδοποιήσεις στο κινητό, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άνθρωποι που διεκδικούν την προσοχή μας. Επιπλέον, οι απαιτήσεις της καθημερινότητας και οι συνεχείς κοινωνικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις, ανεβάζουν τους ρυθμούς μας σε υψηλές ταχύτητες, γεγονός το οποίο καθιστά δύσκολη τη συγκέντρωση και την εστιασμένη προσοχή σε αυτό που κάνουμε.
Έτσι, μπαίνουμε σε μια κατάσταση αυτόματης λειτουργίας, εκτελώντας τις δραστηριότητες με τις οποίες είμαστε εξοικειωμένοι χωρίς συγκέντρωση και σκέψη, μηχανικά. Μπαίνουμε, δηλαδή, στον «αυτόματο πιλότο».
Όμως, όταν βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση αυτόματης λειτουργίας, χάνουμε την επαφή με το σώμα, το περιβάλλον και με την παρούσα στιγμή. Αυτή η απουσία επίγνωσης έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συναισθηματική και νοητική μας ευημερία καθώς δεν μας επιτρέπει να βιώνουμε και να απολαμβάνουμε πλήρως τις εμπειρίες μας και τη ζωή.
Ο Αυτόματος Πιλότος
Σας έχει τύχει ποτέ να πηγαίνετε στη δουλειά σας ή σε κάποιο άλλο δρομολόγιο ρουτίνας και μόλις φτάνετε στον προορισμό σας, να μη θυμάστε τις λεπτομέρειες της διαδρομής; Αυτός είναι ο αυτόματος πιλότος. Όταν λειτουργούμε μηχανικά, ο νους βρίσκει χώρο και αρχίζει να περιπλανάται σε άλλες χρονικές στιγμές με αποτέλεσμα να χάνουμε την επαφή με το παρόν καθώς χανόμαστε σε χαοτικές σκέψεις και κατ’ επέκταση παύουμε να έχουμε επίγνωση των συναισθημάτων και των αναγκών μας. Αυτό, οδηγεί σε μερικά από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας όπως το άγχος, η απώλεια συγκέντρωσης, η αυξημένη ευερεθιστότητα και τα μειωμένα επίπεδα ευτυχίας. Όσο περισσότερο αφηνόμαστε στη λειτουργία του αυτόματου πιλότου, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες, αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις, να εμφανιστούν και να επηρεάσουν την καθημερινότητά μας.
“Η ενσυνειδητότητα είναι το αντίδοτο στον αυτόματο πιλότο, μια κατάσταση πλήρους παρουσίας, επίγνωσης των σκέψεων, των συναισθημάτων και του περιβάλλοντος με εστιασμένη προσοχή και χωρίς κριτική.”
Η Ενσυνειδητότητα
Η ενσυνειδητότητα είναι η ικανότητα να παρατηρούμε την εμπειρία μας στο παρόν, χωρίς κριτική. Με την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, μπορούμε να μάθουμε να παρατηρούμε τις σκέψεις τα συναισθήματα και το περιβάλλον μας, με μη επικριτικό τρόπο, αποκτώντας έτσι, μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού και του κόσμου γύρω μας. Είναι μια κατάσταση του νου η οποία μας επιτρέπει να παραμένουμε ήρεμοι, συγκεντρωμένοι και να λαμβάνουμε συνειδητές αποφάσεις. Η ενσυνειδητότητα μας βοηθά να μειώσουμε το άγχος, να αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας και να βελτιώσουμε τη συνολική μας ευημερία. Είναι μία δια βίου πρακτική η οποία οδηγεί σε εσωτερική γαλήνη, ευτυχία και ολοκλήρωση.
“Η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας μπορεί να προσεγγιστεί παραδοσιακά μέσω του διαλογισμού ή άτυπα με την ενσωμάτωσή της στην καθημερινή ρουτίνα”.
Καλλιέργεια της Ενσυνειδητότητας
Η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας μπορεί να προσεγγιστεί τόσο με τυπικές όσο και με άτυπες μεθόδους. Στις τυπικές μεθόδους εξάσκησης περιλαμβάνονται οι διαλογισμοί ενσυνειδητότητας, οι σαρώσεις σώματος (body scan) και οι ασκήσεις yoga και tai chi. Η τακτική εξάσκηση, ακόμη και για λίγα λεπτά κάθε μέρα, μπορεί να ενισχύσει σταδιακά την ενσυνειδητότητα.
Από την άλλη πλευρά, οι άτυπες μέθοδοι περιλαμβάνουν την ενσωμάτωση της ενσυνειδητότητας στην καθημερινή ρουτίνα. Για παράδειγμα, η συνειδητή κατεύθυνση της προσοχής στις αισθήσεις, τους ήχους και το περιβάλλον κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων ρουτίνας, όπως το φαγητό, το περπάτημα, η συγγραφή ή η μετακίνηση.
Είτε μέσω των παραδοσιακών τεχνικών είτε μέσω της ενσωμάτωσης της ενσυνειδητότητας στην καθημερινή ζωή, το κλειδί βρίσκεται στη συνεπή εξάσκηση και στην εκούσια δέσμευση να παραμένουμε στο παρόν. Έτσι, καλλιεργούμε μια αυξημένη κατάσταση επίγνωσης και ευημερίας, η οποία οδηγεί σε μια ουσιαστική ζωή.
Η ενσυνειδητότητα αποτελεί το κλειδί για μια πλήρη και ουσιαστική ζωή. Η ικανότητα να ζούμε με ενσυνειδητότητα ενισχύει τη σχέση μας με το παρόν, την καθημερινή μας εμπειρία και συμβάλλει στην ευημερία μας. Επομένως, η επιλογή μεταξύ ενσυνείδητου τρόπου ζωής και αυτόματης λειτουργίας είναι σαφής. Η ενσυνειδητότητα είναι ο δρόμος προς μια αρμονική και ισορροπημένη ζωή. Όντας παρόντες σε κάθε στιγμή και έχοντας επίγνωση των σκέψεων και του περιβάλλοντός μας, μπορούμε να ζήσουμε με μεγαλύτερη διαύγεια και να καλλιεργήσουμε μια βαθύτερη αίσθηση του σκοπού της ζωής.